یکی از مهمترین تحولات توسعه سازمانها، اقتصاد دانشمحور است. در اقتصاد دانشمحور تولید، توزیع و استفاده از دانش، نقش اصلی و غالب را به منظور تولید ثروت ایفا میکند. در چنین وضعیتی مدیریت هزینههای سازمان بهعنوان یکی از عوامل کلیدی در عرصه رقابت میان سازمانها بهشمار میآید و سازمانهایی که از راهبردها و رویکردهای اجرایی مناسب در این زمینه بهرهمند باشند وضعیت مطلوبی خواهند داشت. برای بررسی کاربرد مدیریت دانش در صنایع معدنی در ابتدا باید نقش کلی مدیریت دانش در سازمان را مورد مطالعه قرار داد.
مدیریت دانش بهعنوان یک نظام بهبودی به سازمان کمک میکند تا با افزایش اثربخشی فرآیندها و بهبود محصولات مزیت رقابتی خود را حفظ کند. پیادهسازی راهکارهای مدیریت دانش در سازمان، علاوه بر کاهش هزینه، به بهبود تصمیمگیری، انعطافپذیری بیشتر، افزایش سودآوری، کاهش بار کاری، افزایش بهرهوری، ایجاد فرصتهای جدید، افزایش سهم بازار و بهبود انگیزۀ کارکنان کمک میکند.
بسیاری از این راهکارها، مانند جمعآوری بهترین روشهای انجام کار، بهبود فرآیندهای کاری، پیادهسازی سیسـتمهای اشتراک دانش و ایجاد پورتالهای دانشی، توانستهاند مشکلات مختلفی را در سازمانها و شرکتهای بزرگ و معتبر دنیا حل کنند.
مدیران سازمانها معمولاً بهمنظور دستیابی به دو هدف متفاوت، اقدام به پیادهسازی مدیریت دانش میکنند. دستۀ اول که خیل عظیمی از مدیران را تشکیل میدهند، به کاهش هزینههای سازمان و منابع انسانی میاندیشند. دستۀ دوم سعی دارند به کمک مدیریت دانش، خلاقیت و نوآوری کارکنان را در سازمان ارتقا داده و به این ترتیب درآمد را افزایش دهند. کاهش هزینه، از اهداف قابل سنجش و کوتاهمدت مدیریت دانش است، اما مدیریت دانش در بلندمدت میتواند منجر به تصمیمگیری سریعتر و دقیقتر و غلبه بر موانع برای ایجاد فرصتهای بیشتری برای نوآوری و بهبود مستمر شود که این امر نیز خود باعث کاهش قابلتوجهی در هزینهها میشود.
مدیریت دانش مانند هر مقوله و دیدگاه مدیریتی دیگر، از زمان تولد خود تاکنون سیر تکاملیای را پشت سر نهاده است. بهرهگیری از رویکردهای مدیریت دانش در شرکتهای مطرح دنیا و در صنایع مختلف، بیش از دو دهه قدمت دارد و نتایج ملموسی از پیادهسازی ابزارها و تکنیکهای مدیریت دانش حاصل شده است. بهعنوان نمونه، شرکتهایی نظیر کودلکو، فریپورت مکموران، بیاچپی بیلیتون، ریوتینتو در صنایع معدنی از رویکردهای مدیریت دانش استفاده میکنند.
کاربرد مدیریت دانش در صنایع معدنی کشور
کشور ایران با قرارگیری روی کمربند جهانی مس، از ذخایر ارزشمندی برخوردار است که میتواند نخستین مزیت و برگ برنده برای توسعۀ صنعت مس باشد. اما همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، در اقتصاد دانشمحور تولید، توزیع و استفاده از دانش، نقش کلیدی را ایفا میکند و وجود منابع معدنی بهتنهایی نمیتواند موجب حفظ مزیت رقابتی بلندمدت برای صنعت مس کشور شود. ضرورت توسعۀ رویکردهای مدیریت دانش در صنعت کشور، بهویژه صنایع معدنی بهعنوان یکی از صنایع مادر کاملاً مشهود است.
در سالهای اخیر، شرکتهایی نظیر برخی از شرکتهای صنایع معدنی کشور با الگوبرداری از شرکتهای پیشرو در زمینۀ پیادهسازی مدیریت دانش در صنایع معدنی، فعالیتهای قابل توجهی را در این حوزه انجام دادهاند اما کماکان مسیر پر پیچ و خمی پیشرو است.
ما در امور آموزش و تجهیز نیروی انسانی مجتمع مس سرچشمه در تلاش هستیم تا با پیادهسازی راهکارهای مدیریت دانشی، از این سرمایه مهم شرکت ارزش افزوده بیشتری ایجاد کنیم و در این مسیر نیازمند همراهی شما همکاران محترم هستیم.
نویسنده: پریا پارسایی